Θάνος Ζαράγκαλης: Μικρές Παράξενες Ιστορίες, Εκδόσεις Τσουκάτου

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Ο Θάνος Ζαράγκαλης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στην Πόλη. Εδώ και χρόνια μεταφράζει τουρκική λογοτεχνία ενώ παρέδιδε και μαθήματα τουρκικής γλώσσας στο Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών. Είχα την τιμή να μάθω τούρκικα με αυτόν τον υπέροχο δάσκαλο, αλλά και να παρευρεθώ σε χορό δερβίσηδων στο κέντρο της Αθήνας, να ακούσω και να γνωρίσω τα έθιμα της γειτονικής χώρας.

Προσφάτως και ψάχνοντας να βρω τα ίχνη του μετά από είκοσι πέντε χρόνια που έχω να τον συναντήσω, ανακάλυψα μεταξύ άλλων ότι έχει γράψει και ένα βιβλίο με διηγήματα που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τσουκάτου, τις ''Μικρές Παράξενες Ιστορίες''.

Οι ιστορίες του διαβάζονται με ενδιαφέρον ενώ προτρέπουν τον αναγνώστη να πετάξει από το μυαλό του οποιαδήποτε άλλη σκέψη, γιατί διαφορετικά είναι αδύνατο να ακολουθήσει το ρυθμό της κάθε μικρής ιστορίας. Οι ιστορίες αυτές απαιτούν την πλήρη προσοχή του αναγνώστη. 

Συνδυάζοντας το παράλογο και συναγωνιζόμενες τον παράλογο κόσμο που ζούμε, αυτές οι ιστορίες καταφέρνουν να ενσωματώσουν στοιχεία από το θέατρο του παραλόγου του Ιονέσκο, το μύθο, το χιούμορ, το ρομαντισμό και μπόλικες πινελιές παραμυθιού. Οι ήρωες και πρωταγωνιστές των ιστοριών, ο ιππότης, ο ηθοποιός, ο συγγραφέας, ο ζωγράφος, ο φοιτητής, ο βιβλιοπώλης, ο Γάλλος αριστοκράτης, ο διευθυντής, ο αντικαθεστωτικός και άλλοι, είναι τόσο αλλοπαρμένοι και απόκοσμοι και οι ιστορίες τους τόσο γλυκές όσο η μαγική χρυσόσκονη που απελευθερώνεται στον αέρα μετά από το ξεφύλλισμα ενός παλιού δερματόδετου βιβλίου. Οι ιστορίες παραμένουν γλυκές και παραμυθένιες παρά το ότι μερικές τελειώνουν με κάποιο φονικό. Γιατί το φονικό είναι τέτοιο που συνενώνει δύο κόσμους σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ιστορίας. 

Όπως και το συλλογικό έργο Τούρκων και Ελλήνων λογοτεχνών μεταξύ των οποίων και ο Πέτρος Μάρκαρης ''Ιστορίες της Άλλης Όχθης'' υπάρχει και στις Μικρές Παράξενες Ιστορίες του Θάνου Ζαράγκαλη έντονος σουφισμός. Ακόμα και μέσα από κωμικοτραγικές ιστορίες διαφαίνεται η μυστικιστική παράδοση σαν αναπόδραστη πνευματική άσκηση που γίνεται στόχος.

Παραθέτω εδώ μία από τις Μικρές Παράξενες Ιστορίες του συγγραφέα:

Ο ηθοποιός στενοχωρήθηκε πολύ όταν διαπίστωσε ότι το μικρό μεταξωτό χαλί που είχε αγοράσει μόλις χθες από την αγορά της Τεχεράνης, είχε κλαπεί από το δωμάτιό του στο ξενοδοχείο. Ήταν ένα κόκκινο χαλί προσευχής, με πράσινα και λευκά τετράγωνα και κίτρινα κρόσσια που λαμπύριζαν σαν χρυσάφι, ένα έργο τέχνης. Ήταν σχεδόν ίδιο με το σχέδιο του χαλιού που απεικόνιζε  το ιπτάμενο χαλί του παραμυθιού στο αγαπημένο του βιβλίο, που διάβαζε μικρός. 

Κατέβηκε δίχως καθυστέρηση στη μεγαλόπρεπη αίθουσα υποδοχής, που θύμιζε γιγαντιαίο σκάκι με τα τετράγωνα άσπρα και μαύρα μάρμαρα δαπέδου και μίλησε στον υπάλληλο. Ο τελευταίος τον διαβεβαίωσε πως κάτι άλλο θα είχε συμβεί καθότι είχε να σημειωθεί κλοπή στο ξενοδοχείο εδώ και τριάντα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, θα ξεκινούσε αμέσως τη διαδικασία, η οποία προβλεπόταν στο καταστατικό λειτουργίας του ξενοδοχείου. 

Ο ηθοποιός ανέβηκε περίλυπος στο δωμάτιο και για να ξεχαστεί άρχισε να μελετά το ρόλο του. Το βράδυ ο θίασός του θα ανέβαζε το έργο ''Το ιπτάμενο χαλί του Αλαντίν''.

(Η καμαριέρα όταν είδε το χαλί απλωμένο πάνω στην πολυθρόνα, θάμπωσαν τα μάτια της. Πλησίασε και θαύμασε τα αρμονικά, λαμπερά του χρώματα. Σκέφθηκε πως θα κόστιζε μια περιουσία. Θυμήθηκε τα χρέη του άντρα της. Αναρωτήθηκε αν ήταν δώρο του Θεού. Δεν άντεξε στον πειρασμό. Το τύλιξε και το πήρε μαζί της.)

Στο θέατρο όλα κύλησαν λαμπρά. Ο κόσμος ενθουσιάστηκε, οι ηθοποιοί έπαιξαν εξαιρετικά, με μπρίο και η αυλαία έκλεισε με θερμά χειροκροτήματα. Ύστερα από την παράσταση όλοι οι ηθοποιοί πήγαν σ'ένα κέντρο διασκέδασης για να σφραγίσουν την επιτυχία τους. Η νύχτα συνέχισε με άφθονο ποτό και μεγάλο κέφι.

Ο ηθοποιός γύρισε στο δωμάτιό του ζαλισμένος αλλά και ευχαριστημένος από τη ζωή του. Μόλις ξάπλωσε, τον πήρε αμέσως ο ύπνος. Μετά από κάποιες ώρες ξύπνησε από τον κρότο που  έκαναν τα παράθυρα, όταν άνοιξαν από τον σφοδρό άνεμο. Η κουρτίνα χόρευε σαν  τρελή. Ο νυσταγμένος ηθοποιός σηκώθηκε να κλείσει το παράθυρο. Έκανε δύο βήματα στο μισοσκόταδο, αλλά σκάλωσε σε κάποιο αντικείμενο και βρέθηκε φαρδύς πλατύς στο πάτωμα. Ανακάθισε και κοίταξε γεμάτος περιέργεια το αντικείμενο που προκάλεσε την πτώση του. Αυτό που είδε τον άφησε κατάπληκτο. Ήταν το χαλί που είχε αγοράσει χθες από την αγορά χαλιών της ιρανικής πρωτεύουσας.