Νγκούγκι Γουα Θιόνγκο: Πέταλα από αίμα, Εκδόσεις Καστανιώτη

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Η αφρικανική λογοτεχνία, αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία πρόζας από μόνη της. Αυτό συμβαίνει αφενός, γιατί για το δυτικό κόσμο είναι συνυφασμένη με το εξωτικό στοιχείο και τον ανιμισμό, αφετέρου γιατί εννέα στις δέκα φορές, αφορά τη φωνή πρώην αποικιοκρατούμενων λαών.

Ο Νγκούγκι Γουα Θιόνγκο όμως, που αντιμετωπίζεται από πολλούς ως ο μεγαλύτερος διανοητής στην Ανατολική Αφρική, είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, μέσα στο πλαίσιο του αφρικανικού λόγου. Η οικογένειά του, έζησε την περίοδο εξέγερσης των Μάου Μάου, όπως αποκαλείται ο ξεσηκωμός του Κενυατικού λαού, ενάντια στο Βρετανικό στέμμα, την περίοδο από το 1952 μέχρι και το 1960. Η μητέρα του βασανίστηκε και αρκετά αδέλφια του βρήκαν το θάνατο. 

Ο Νγκούγκι Γουα Θιόνγκο, είναι ένας γενναίος πολιτικός ακτιβιστής από τους λίγους. Το 1977, εκδίδεται το βιβλίο του 'Πέταλα από αίμα', που είναι και το τελευταίο βιβλίο του γραμμένο στην αγγλική γλώσσα, και λόγω του έντονου και χωρίς περιστροφές πολιτικού νοήματός του, που αψηφά τις διαχωριστικές γραμμές και την υποκρισία στην έκφραση σε κάθε μορφή της, συνελήφθη από την κυβέρνηση της χώρας του και οδηγήθηκε στη φυλακή. Μέσα στη φυλακή, αποφασίζει να εγκαταλείψει οριστικά την αγγλική γραφή και πλέον αποτυπώνει το λόγο του, στη γλώσσα του, τα Κικούγιου. Μαζί με πληθώρα βιβλίων του Λένιν, αλλά και βιβλίων που αναφέρονταν στα δεινά του καπιταλιστικού συστήματος στη χώρα του, φυλακίζεται χωρίς να έχει προηγηθεί δίκη. Απελευθερώνεται ένα χρόνο αργότερα, ενώ συνεχίζει να γράφει...

Ο συγγραφέας του κορυφαίου αυτού έργου, "Πέταλα από αίμα'', αν ήταν συνυποψήφιος με τον Αμπντουλραζάκ Γκούρνα, -το Βρετανό συγγραφέα που εγκατέλειψε την πατρίδα του, τη Ζανζιβάρη, κατά της διάρκεια της Ζανζιβαριανής επανάστασης το 1960 και κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2021-, θα έπρεπε να είχε αποσπάσει το Νόμπελ Λογοτεχνίας στη θέση του...Μπορεί οι ''Άλλες Ζωές'' του Γκούρνα να είναι ένα κορυφαίο μυθιστόρημα και με μεστή παρουσία στη μετα-αποικιακή λογοτεχνία, ωστόσο τα ''Πέταλα από αίμα'', είναι πολλές φορές ανώτερα, όχι μόνο λόγω της πλοκής και της μαεστρίας του Θιόνγκο στην πρόζα, αλλά και λόγω της συμπεριληπτικότητας του λόγου του, ως προς την απεικόνιση της κατάστασης στη χώρα του.

Στα "Πέταλα από αίμα'', λαμβάνει χώρα μια τριπλή δολοφονία στο εσωτερικό της Κένυα. Τρεις επιφανείς προσωπικότητες της χώρας, που εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα, βρίσκονται δολοφονημένοι. Οι τέσσερις ύποπτοι, είναι και οι πρωταγωνιστές της αφήγησης, με φόντο την εξιστόρηση της ζωής τους, κατά τη διάρκεια της ανακριτικής διαδικασίας από την αστυνομία. Πρόκειται για ένα δάσκαλο, ένα συνδικαλιστή, μια μπαργούμαν και πόρνη και έναν παλιό αντάρτη, που πάλεψε για την ανεξαρτησία της Κένυας. 

Κεντρικό νόημα στην όλη αστυνομική πλοκή, που ωστόσο παραμένει πιστή στα βαθιά πολιτικά νοήματα, έχει η διαφθορά της εξουσίας, ο απρόσωπος καπιταλισμός και η θλιβερή διαπίστωση, ότι μια πρώην αποικιοκρατούμενη χώρα η οποία πλέον έχει ανεξαρτητοποιηθεί, απλώς μιμείται και κατά συνέπεια διαιωνίζει την καταπίεση της αποικιοκρατικής περιόδου...στοιχείο στην αφήγησή του, που κόστισε στο συγγραφέα και την ελευθερία του...

''...Για μας τους εργάτες...επανέλαβε μέσα στην καρδιά του ο Καρέγκα. Η μάνα του δούλευε μια ζωή, σκαλίζοντας τη γη για λογαριασμό κάποιων λίγων πλούσιων. Τί διαφορά είχε αν εκείνοι ήταν μαύροι ή καφέ; Η ικανότητά τους να πίνουν το αίμα και τον ιδρώτα των πολλών, δε μειωνόταν από οποιεσδήποτε σκέψεις συνάφειας του δέρματος, της γλώσσας ή της περιοχής!''