Basim Khantaqji: Μια Μάσκα στο Χρώμα του Ουρανού, Εκδόσεις Σάλτο

από τη Θέμιδα Παναγιωτοπούλου

Ποιος είναι ο Basim Khandaqji? Φυλακισμένος Παλαιστίνιος συγγραφέας στις Ισραηλινές φυλακές από το 2021. Γεννήθηκε το 1983 και από 21 ετών έως και σήμερα βρίσκεται σε Ισραηλινές φυλακές ενώ δικάστηκε σε καθεστώς απαρτχάιντ με συνοπτικές διαδικασίες ως τρομοκράτης και μέχρι σήμερα κρατείται στις φυλακές λόγω αμφιβολιών. Το συγκεκριμένο αριστουργηματικό βιβλίο ίσως το πιο τρυφερό αλλά και ταυτόχρονα δυναμικό που έχω διαβάσει τελευταία εκδόθηκε το 2021 και φυσικά γράφτηκε μέσα στη φυλακή.

Ο Basim Khandaqji, έχει κάνει κάτι απίστευτα πρωτότυπο. Έχει καταφέρει να δομήσει την ιστορία του μέσα από ένα συγγραφικό μοτίβο ρηξικέλευθο. Δε νομίζω να το έχω συναντήσει πουθενά. Ο Νουρ Αλ Σάχντι, κάθε τόσο επισκέπτεται στη φυλακή το φίλο του Μουράντ που κρατείται καθώς συνελήφθη σε πορεία διαμαρτυρίας, από τον κατοχικό στρατό. 

Ο Νουρ Αλ Σάχντι φιλοδοξεί να γράψει ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε αληθινά ιστορικά γεγονότα, το οποίο θα αφορά τη Μαρία τη Μαγδαληνή. Ακούει μέσα του συχνά τη φωνή του Μουράντ που τον ειρωνεύεται και του λέει να ασχοληθεί με τη σύγχρονη πολιτική. Και τότε συμβαίνει κάτι αναπάντεχο το οποίο μαθαίνουμε από τις ηχογραφήσεις που κάνει για τον εαυτό του ο Νουρ και οι οποίες δε βρίσκουν και γνωρίζει πως δε θα βρουν ποτέ αποδέκτη, σαν να προκειται για κάποιο είδος ψυχοθεραπείας. Ο Νουρ λαμβάνει μέρος σε μια αρχαιολογική ανασκαφή σε έναν απο τους εποικισμούς και έχοντας καταφέρει να βρει τη χαμένη ταυτότητα ενός Ισραηλινού του Ουρ Σαπίρα, μεταμφιέζεται με τη βοήθεια των ασκεναζίτικων χαρακτηριστικών του από Νουρ σε Ουρ.

Οι δύο ταυτότητες μπλέκονται τόσο πολύ μεταξύ τους, που μέσα σε αυτό το ταξίδι αναζήτησης της αληθινής ταυτότητας του Νουρ Αλ Σάχντι, ξεδιπλώνεται όλη η απογοήτευση και ο πόνος ενός λαού που η φωνή του πνίγεται βάναυσα και ο τόπος του βάφεται με αίμα λόγω του φόβου και της ανασφάλειας αλλά και της επιμονής της Ισραηλινής πλευράς να πατάξει με κάθε κόστος την ανασφάλεια αυτή. 

Ο Νουρ υπάρχουν στιγμές που ξεχνάει ότι ειναι ο εαυτός του και προσποιείται τον Ουρ. Θέλει να βιώσει πώς είναι να είσαι από την άλλη πλευρά, να καταλάβει, μέσα στην απογοήτευση και την απελπισία του, υπάρχει πρόδηλη η ανάγκη να καταλάβει τί ωθεί κάποιον να έχει μετατρέψει την ιστορία του Ολοκαυτώματος σε επιχείρημα ικανό να εξηγεί και να νομιμοποιεί τη βία...

Ο Basim Khandaqji κέρδισε το βραβείο του καλύτερου αραβικού μυθιστορήματος για το 2024 και το μόνο βέβαιο είναι ότι θα περιμένουμε και τα επόμενα έργα του που μπορούν να διδάξουν και να ανοίξουν νέα μονοπάτια στη λογοτεχνική παράδοση.